Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι

Γενικά:

Σύνθεση	:	Απόστολος Καλδάρας, Σπύρος Περιστέρης
Στίχοι	:	Απόστολος Καλδάρας
Ερμηνεία	:	Γιάννης Πουλόπουλος
Άλμπουμ	:	ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ 1
Εγγραφή	:	13
Κυκλοφορία	:	1967

Στίχοι:

Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι
το σκοτάδι είναι βαθύ
κι όμως, ένα παλληκάρι
δεν μπορεί να κοιμηθεί.

Πόρτα ανοίγει πόρτα κλείνει
με βαρύ αναστεναγμό
ας μπορούσα να μαντέψω
της καρδιάς του τον καημό

Άλλες ερμηνείες:

Γιώτα Λύδια (1965)
Καίτη Γκρέυ (1965)
Τζένη Βάνου (1965 - 6 ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΜΙΜΗ ΠΛΕΣΣΑ ΚΑΙ 6 ΛΑΪΚΑ)
Γιώργος Νταλάρας (1971 - ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΚΑΛΔΑΡΑ)
Σωτηρία Μπέλλου (1973 - ΤΑ ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΜΠΕΛΛΟΥ 5)
Βασιλική Λαβίνα (1980 - ΡΙΖΕΣ)
Νένα Βενετσάνου (2000 - ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ - ΛΑΪΚΕΣ ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ)

Πληροφορίες:

Σύμφωνα με τη συνέντευξη του ίδιου του δημιουργού¹ προς τον Παναγιώτη Κουνάδη, το φθινόπωρο του 1989:
"...θυμάμαι ήταν σούρουπο κι εκεί που φεύγαμε (Σ.Σ. από το σπίτι του φίλου του Χρήστου Μίγκου) το βλέπω -δεν ξέρω έτσι κι άλλες φορές το 'βλεπα. Εκείνη τη φορά μου 'κανε εντύπωση πως ήταν σούρουπο, η βραδιά διαφορετική, ποιος ξέρει και βλέπω τη σιλουέτα του Επταπυργίου, των τειχών εκεί πέρα που ήταν οι φυλακές και μου 'κανε εντύπωση. Κοίτα, τώρα λέω, εκεί μέσα πίσω απ' τα τείχη αυτά είναι οι φυλακές. Και 'κει μαζεύουν αυτούς τους ανθρώπους και τους κλείνουν φυλακή. Κι έτσι αυτή η εικόνα μου 'δωσε την έμπνευση να γράψω το τραγούδι αυτό. Το 'γραψα τότε στις αρχές του '45...".

Το τραγούδι κυκλοφόρησε σε δίσκο 78 στροφών το 1947, με την Στέλλα Χασκίλ. Η επανεκτέλεση του Πουλόπουλου διαφέρει από την πρώτη εκτέλεση, στο ότι έχει παραλείψει την δεύτερη στροφή. Αλλά και η πρώτη εκτέλεση της Χασκίλ έχει διαφορετικούς στίχους, από αυτούς που είχε γράψει αρχικά ο Καλδάρας, τους οποίους στη συνέχεια αναγκάστηκε να τους "διορθώσει" για να περάσει το τραγούδι από την λογοκρισία. Ορισμένοι μάλιστα αναφέρουν ότι οι δύο πρώτοι στίχοι ήταν αρχικά "Νύχτωσε, και στο Γεντί / το σκοτάδι είναι βαθύ". Αυτό όμως δεν το αναφέρει ο Καλδάρας στη συνέντευξη που έδωσε στον Κουνάδη.
Στη συνέχεια αναφέρω και τις δύο παραλλαγές των στίχων.

--Αρχικοί στίχοι-- Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι. Το σκοτάδι είναι βαθύ, κι όμως ένα παλληκάρι δεν μπορεί να κοιμηθεί. Άραγε τι περιμένει όλη νύχτα ως το πρωΐ στο στενό το παραθύρι, που φωτίζει το κελί; Πόρτα ανοίγει, πόρτα κλείνει,   μα διπλό είναι το κλειδί. Τι έχει κάνει και το 'ρίξαν το παιδί στη φυλακή;

--Στίχοι στο δίσκο-- Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι το σκοτάδι είναι βαθύ κι όμως, ένα παλληκάρι δεν μπορεί να κοιμηθεί. Άραγες τι περιμένει όλη νύχτα ως το πρωί στο στενό το παραθύρι, που φωτίζει με κερί. Πόρτα κλείνει πόρτα ανοίγει με βαρύ αναστεναγμό. Ας μπορούσα να μαντέψω της καρδιάς του τον καημό.

Πηγές:

1  Σάκης Κ. Πάπιστας "ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ 1940-1949", ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, 2007

Νέες καταχωρίσεις και πληροφορίες θα βρείτε στο «άσματρον».
Εκεί μπορείτε να κάνετε και τα σχόλιά σας.